Obelisk w Gdańsku Klukowie, pażdziernik 2019 Fot. Wojciech Józef Konkel

W tym roku, w 80-tą rocznicę wybuchu II Wojny Światowej w sposób szczególny pamiętamy w Gdańsku o ofiarach II Wojny Światowej, mieszkańcach pogranicza Polski i Wolnego Miasta Gdańska - Klukowa, Firogi, Bysewa, Matarni, którzy zginęli za ojczyznę, tą małą – Kaszuby i tą wielką – Polskę.

Firoga, Klukowo, Bysewo to dawne przygraniczne wsie kaszubskie, przynależące do parafii w Matarni, dzisiaj osiedla w dzielnicach: Gdańsk Matarnia i Gdańsk Kokoszki. To miejscowości pogranicza w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Granica pomiędzy odrodzonym Państwem Polskim a Wolnym Miastem Gdańsk przebiegała mniej więcej wzdłuż dzisiejszej obwodnicy, w Matarni znajdował się punkt graniczny.

Za swoje postawy wielu obywatelsko i patriotycznie nastawionych mieszkańców pogranicza zostało rozstrzelanych w Piaśnicy i w Lasach Kaliskich pod Kartuzami. Byli wśród nich w przeważającej liczbie rolnicy, zarówno gospodarujący na tych ziemiach od wieków, jak i osadnicy na parcelowanych dużych majątkach, których właścicielami byli Niemcy. Byli też wśród zamordowanych miejscowi: kupcy i rzemieślnicy - np. kowal, piekarz, fryzjer. Wielu z nich było również członkami Polskiego Związku Zachodniego.

Organizatorzy: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie Oddział w Gdańsku; Klub Kaszubów w Matarni i Parafia pw. św. Walentego w Matarni.

WJK

Budynek dawnej Szkoły Podstawowej w Klukowie gdzie przetrzymywano aresztowanych mieszkańców Klukowa i Firogi, przed wywiezieniem do Piaśnicy.

Wojciech Józef Konkel, prezes Oddziału Gdańskiego ZKP, obok Maria Strongowska, wnuczka zamordowanego przez Niemców w 1939 r. Bernarda Miotka, kowala z Klukowa.

Leon Czerwiński (pierwszy z lewej) właścieciel firmy MURKAM, fundator kamienia-nowego obeliska postawionego w 2003 roku na pierwotnej płycie upamiętniającej pomordowanych ustawionej w tym miejscu w 1983 r.